مقدمه
دندان عقل، که به دندان‌های سوم آسیا نیز مشهور است، معمولاً در سنین 17 تا 25 سالگی رشد می‌کند. این دندان‌ها می‌توانند به دلیل فضای ناکافی در دهان یا جاگذاری نادرست، مشکلاتی را ایجاد کنند. جراحی دندان عقل یکی از رایج‌ترین روش‌های جراحی دندانپزشکی است که برای رفع این مشکلات انجام می‌شود. در این مقاله به بررسی جزئیات جراحی دندان عقل و فرآیند آن در مطب دکتر محمدامین روشن پور در اصفهان خواهیم پرداخت.
دندان عقل به هر یک از چهار دندان آسیاب سوم گفته می شود که جزء دندان های دائمی یعنی دندان بزرگسالی به حساب می آید. دندان های عقل در واقع همان آخرین دندان هایی هستند که در قوس دندانی دیده می شوند.
جالب است بدانید در برخی از افراد ممکن است که دندان های عقل یا همان دندان های آسیب سوم هرگز رشد نکنند، اما در برخی دیگر ممکن است هر چهار دندان عقل به خوبی رشد کنند. همچنین گاهی این دندان ها در برخی از افراد نهفته هستند یا به عبارت دیگر در زیر بافت لثه می مانند و کامل بیرون نمی آیند.
در چه مواردی لازم است دندان عقل را خارج کنیم؟
- عدم فضای کافی:مهم ترین دلیل برای خارج کردن دندان عقل این مورد است.این موضوع باعث نهفتگی کامل یا نیمه نهفتگی دندان عقل می شود.
- آسیب به دندان‌های مجاور: اگر دندان عقل به دندان‌های مجاور فشار بیاورد، میتواند باعث آسیب به آنها، درد و پوسیدگی و دیگر مشکلات شود.
- عفونت: وجود دندان عقلی که به طور نیمه نهفته رشد کرده، میتواند باعث عفونت‌های لثه و سایر مشکلات بهداشتی شود
- تشکیل کیست در اطراف دندان عقل:گاهی ممکن از اطراف دندان عقل نهفته کیست تشکیل شود که این موضوع میتواند بسیار خطرناک شود و انواع سیست های دندان عقل شامل دنتی جروس و okc و … میباشند که بسیار مهم است که زود تشخیص داده شوند و دندان عقل همراه با کیست خارج شود
- مشکلات بهداشتی:اگر دندان عقل نیمه نهقته باشد ممکن است لثه روی دندان عقل ممکن است دچار بیماری به نام التهاب پری کرونیت شود که درد زیادی دارد و درد به گوش تیر میکشد و حتی در بلع بیمار درد دارد.
آیا تمام دندان های عقل نیاز به کشیدن دارند ؟
در صورتی که دندان های عقل شرایط زیر را داشته باشند، بدون نگرانی می توانید آنها را نگه دارید و نیازی به جراحی دندان عقل نخواهید داشت. این شرایط به شرح زیر می باشند:
- دندان های عقل کاملا از بافت زیر لثه بیرون بیایند و به دندان های مجاور آسیب نرسانند.
- مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و همچنین تمیز کردن آنها راحت باشد و به سهولت بتوانید آنها را سالم نگه دارید.
آیا التهاب لثه بر اثر رشد دندان عقل می تواند دلیلی برای کشیدن دندان عقل باشد ؟
گاهی اوقات دندان عقل باعث درد می شود، اما فرد می تواند با تغییراتی در بافت های اطراف یا عادات بهداشتی دهان و دندان از کشیدن آن اجتناب کند.
در صورتی که فلپ کوچکی از بافت لثۀ متورم در پشت دندان عقل وجود داشته باشد، ممکن است فرد هنگام گاز گرفتن و غذا خوردن از آن طرف از بافت لثه، احساس درد کند. در این حالت در صورت وجود فضای کافی برای دندان عقل، می توان برای رفع این مشکل بافت لثه را از پشت دندان جدا کرد. همچنین با تغییر دادن زاویه مسواک زدن و همچنین بالا بردن تعداد دفعات نخ دندان کشیدن به جلو و پشت دندان عقل به راحتی می توان از سلامت بافت لثه اطمینان حاصل کرد و از احتمال التهاب دردناک لثه و ایجاد عفونت در اطراف دندان عقل پیشگیری نمود.
با این حال گاهی شرایطی پیش می آید که چاره ای جزء کشیدن دندان عقل وجود ندارد. اما این شرایط و علل کشیدن دندان عقل کدامند؟ با ادامه مطلب همراه ما باشید.
علل کشیدن دندان عقل
برخی از مهم ترین علل کشیدن دندان عقل عبارتند از:
- گاهی زاویه رویش دندان عقل به گونه ای است که مانع از تمیز کردن دندان های آسیاب مجاور می شود.
- گاهی موقعیت رویش دندان عقل موجب می شود تا شاهد ایجاد پاکت های پریودنتال عمیق، فرورفتگی و بروز بیماری های لثه در اطراف دندان مجاور باشیم. در این شرایط برای پیشگیری از آسیب های بیشتر به دندان های آسیاب دوم، باید اقدام به جراحی دندان عقل کرد.
- گاهی برای رویش دندان عقل فضای کافی در دهان وجود ندارد، در حالی که دندان سعی در رویش دارد. در این صورت بافت اطراف و دندان های مجاور تحت فشار قابل توجهی قرار می گیرند. این فشار به تجربه سردرد های شدید، درد دندان و همچنین سفتی یا درد فک منجر خواهد شد. در نتیجه تنها راه خلاصی از این شرایط، انجام جراحی دندان عقل است.
- اگر دندان آسیاب سوم یا همان دندان عقل در تماس با سایر دندان ها از بافت لثه بیرون بزند، باز هم باید جراحی دندان عقل را در اولویت قرار داد؛ با توجه به موقعیت خلفی دندان عقل روییده، تمیز نگه داشتن دندان های مجاور اغلب دشوار خواهد بود.
- پوسیدگی دندان عقل نیز یکی دیگر از علل کشیدن دندان عقل می باشد. در واقع در صورتی که دندان عقل دچار پوسیدگی شود، بهتر است به جای درمان پوسیدگی دندان عقل و پر کردن آن، اقدام به کشیدن دندان عقل کنید. درمان پوسیدگی و پر کردن معمولا برای درمان دندان های عقل موفقیت آمیز نخواهند بود.
- عارضه دندان عقل نیمه نهفته به حالتی گفته می شود که دندان تا حدی از بافت لثه بیرون می آید و با التهاب لثه یا عفونت همراه می شود. اپرکولوم یا operculum نیز به رشد بافت نرم بر روی بافتی گفته می شود که بر روی دندان عقل نیمه نهفته رویش کرده است. در صورتی که باکتری ها در زیر این بافت نرم به دام بیفتند، به بروز عفونتی به نام پریکورونیت منجر می شوند. در این شرایط باید برای پیشگیری از التهاب و عفونت از مزایای جراحی دندان عقل بهره مند شد.
- کیست کیست فولیکولار و یا کیست دنتی ژروس دیگی دیگر از مهم ترین علت های جراحی دندان عقل است. دندان عقل در داحل کیسه ای رشد می کند در فک قرار دارد. اگر در داخل این کیسه مملوء از مایع شود، در اطراف دندان عقل نهفته کیست های دردناک، خطرناک و آزاردهنده به وجود خواهند آمد. این کیست ها موجب می شود تا اعصاب دچار آسیب دیدگی شوند.
علائم دندان عقل عفونی چیست ؟
رایج ترین نشانه کشیدن دندان عقل بروز عارضه پریکرونیت است؛ این عارضه زمانی رخ می دهد که فضای کافی برای رشد تمام دندان ها در فک پایین وجود نداشته باشد. علائم این نوع عفونت معمولا قرمزی و تورم بافت لثه در پشت دندان عقل، بو و طعم بد دهان، درد و گاهی اوقات ترشح چرک از آن ناحیه می باشند.
گاهی اوقات، عفونت دندان عقل با تورم بافت لثه، گونه یا سایر نواحی اطراف فک همراه می باشد. تورم بافت لثه با اعمال فشار بر ساختار های مجاور همراه خواهد بود که ممکن است گوش را تحت تاثیر قرار دهد و به گوش درد منجر شود. از این رو هر زمانی که به عفونت دندان عقل مشکوک شدید، در اسرع وقت به دندانپزشک متخصص مراجعه کنید تا وضعیت دندان های تان معاینه شوند.
کشیدن دندان عقل چگونه انجام می شود ؟
در صورتی که دندانپرشک متخصص به وجود هر گونه مشکل حاد در دندان عقل پی ببرد، معمولا جراحی دندان عقل را پیشنهاد می دهد. مراحل کشیدن دندان عقل به شرح زیر می باشند:
تزریق بی حسی موضعی برای مسدود کردن سیگنال های درد
پس از اثربخشی کامل مواد بی حسی، دندانپزشک متخصص جراحی دندان عقل را آغاز می کند و بافت و استخوان اطراف دندان عقل را بر می دارد تا دندان را بتواند به راحتی از حفره موجود در بافت لثه بیرون بکشد.
پس از جراحی دندان عقل، دندانپزشک متخصص معمولا از بخیه برای بستن محل جراحی استفاده می کند. معمولا بخیه ها قابل جذب هستند و پس از 3 تا 5 روز خود به خود جذب می شوند.
انواع جراحی دندان عقل کدامند ؟
نوع جراحی دندان عقل متاثر از نحوه رویش دندان عقل است. به عبارت دیگر مدل جای گیری این دندان ها باعث می شوند تا نوع جراحی آنها متفاوت باشند. دندان های عقل ممکن است با جای گیری های متفاوتی برویند. مدل جای گیری آنها عبارتند از:
- دندان عقل همراه با نهفتگی افقی
- دندان عقل همراه با نهفتگی به طرف ناحیه عقب دهان
- دندان عقل با نهفتگی عمودی
- دندان عقل با نهفتگی مزیال یا با زاویه رویش به سمت جلوی دهان
با توجه به نحوه رشد و جای گیری انواع دندان عقل، دندانپزشک متخصص از روش مناسبی برای جراحی دندان عقل استفاده می کند. از این رو جراحی دندان عقل نیز به دو دسته تقسیم می شود:
- جراحی دندان عقل نهفته
- جراحی دندان عقل نیمه نهفته
مدت زمان جراحی دندان عقل چقدر است ؟
جراحی دندان عقل چقدر طول میکشد؟ مدت زمان کشیدن دندان عقل در مقایسه با سایر دندان بیشتر است. برای مثال اگر کشیدن دندان های دیگر ده دقیقه زمان نیاز داشته باشند، کشیدن دندان عقل تقریبا 2 تا 3 برابر دندان های معمولی زمان نیاز خواهد داشت. البته اگر دندان عقل نهفته باشد، این مدت زمان بیشتر هم خواهد شد. در نتیجه نوع نهفتگی دندان عقل مهم ترین عامل تاثیرگذار بر تعیین مدت زمان دقیق جراحی دندان عقل است.
عوارض احتمالی کشیدن دندان عقل چیست ؟
جراحی دندان عقل در صورتی که توسط متخصص دندانپزشک با تجربه و ماهر انجام شود، معمولا عوارض خاصی را به همراه نخواهد داشت. با این حال از شایع ترین عوارض کشیدن دندان عقل می توان به حفره خشک یا استئیت آلوئولی اشاره نمود. چرا حفره استئیت آلوئولی ایجاد می شود ؟
گاهی پس از جراحی دندان عقل، کاملا به صورت تصادفی ممکن است لخته خون از محل جراحی خارج شود و استخوان آن بخش بیرون بیاید. در صورتی که این اتفاق رخ دهد، به مدت 2 تا 5 روز، استخوان محل جراحی دچار التهاب و همچنین دردناک می شود. علاوه بر آن، در آن ناحیه درد ضربان دار، بو و طعم بدی را احساس خواهید کرد.
این عارضه به راحتی قابل درمان است. معمولا این عارضه با تحریک لخته خون جدید به سرعت رفع خواهد شد.
سایر عوارض جراحی دندان عقل
بروز عوارض جدی تر معمولا نادر است، اما می توان به عوارض احتمالی و نادر زیر اشاره کرد:
- آسیب به عصب آلوئولار تحتانی و مجاور به دندان عقل در فک پایین
- سوراخ شدن سینوس در جراحی دندان عقل واقع شده در فک بالا
- آسیب به دندان های مجاور
- بی حسی طولانی مدت
- تغییر احساس زبان
- تغییر احساس لب یا بافت لثه (پارستزی)
- مشکلات مفصل گیجگاهی فکی در اثر ضربه به این ناحیه
هزینه جراحی دندان عقل
تعرفه هزینه جراحی دندان عقل با توجه به معیار های مختلفی تعیین می شود. از این رو نمی توان با یک عدد واحد هزینه کشیدن دندان عقل را برآورد کرد. برخی از مهم ترین معیار هایی که در تعیین قیمت جراحی دندان عقل اهمیت دارند عبارتند از:
- نوع جای گیری دندان عقل و شرایط کلی آن در دهان
- نوع جراحی مورد نظر برای کشیدن دندان عقل
- شرایط کلی دهان و دندان مراجعه کننده
- تخصص و میزان مهارت دندانپزشک
بهترین کار برای استعلام دقیق هزینه جراحی دندان عقل مراجعه به مطب دکتر محمدامین روشن پور در اصفهان است تا پس از معاینه تخصصی وضعیت دندان عقل و دریافت خدمات مشاوره از هزینه نهایی مطلع شوید.
مراقبت های بعد از کشیدن دندان عقل
با رعایت کردن مراقبت های پس از جراحی دندان عقل می توانید دوره نقاهت کوتاه تر و سالم تری را سپری کنید. مهم ترین دستورالعمل های مراقبتی بعد از جراحی دندان عقل به شرح زیر هستند:
به مدت چند روز از خوردن غذاهای سفت و تند خودداری کنید و غذاهای نرم بخورید.
بیش از حد ورزش نکنید.
از مصرف الکل و دخانیات پرهیز کنید. سیگار کشیدن یکی از عواملی است که می تواند روند بهبودی جراحی دندان عقل را طولانی تر کند. همچنین احتمال بروز درد و عوارض را نیز افزایش می دهد.
برای کاهش درد، بهترین کار استراحت کردن است. اجازه بدهید زمان بهبودی محل جراحی به صورت طبیعی سپری شود.
به طور کلی مدت زمان بهبودی کامل لثه پس از جراحی دندان عقل معمولا 3 الی 4 هفته طول می کشد. با رعایت کردن دستورالعمل های دندانپزشک متخصص عوارض جراحی دندان عقل را به حداقل برسانید و مدت زمان بهبودی را سریع تر کنید.
سوالات متداول
- اگر دندان عقل مشکل دار را بلافاصله جراحی نکنید، چه اتفاقی می افتاد ؟ در صورتی که میزان تورم، عفونت و درد شدید و همراه با تب و مشکل در بلع و تنفس باشد، کشیدن دندان عقل و جراحی آن امری اورژانسی است. مصرف آنتی بیوتیک، شست و شو دهان و دندان با آب گرم و نمک و همچنین دهان شویه های ضد باکتری تنها به مدت کوتاهی می توانند مانع از شدید تر شدن عفونت و تورم شوند. درمان قطعی جراحی دندان عقل است.
- آیا با درمان های خانگی می توان درد دندان عقل را درمان کرد ؟ به طور کلی درمان های خانگی صرفا گزینه های تسکین دهنده موقت هستند و تا زمان پیدا کردن دندانپزشک متخصص ماهر و مجرب می توانید از درمان های خانگی برای پیشگیری از وخیم تر شدن اوضاع دندان تان استفاده کنید. البته باید هر چه سریع تر متخصص موردنظرتان را پیدا کنید، در غیر این صورت وضعیت دندان تان بدتر و با عواقب سنگینی همراه خواهد شد.
- زمان نقاهت بعد از کشیدن دندان عقل چقدر است ؟ مدت زمان اولیه برای بهبودی بعد از کشیدن دندان عقل معمولا 3 الی 5 روز طول می کشد. در ابتدا شاهد خونریزی خفیف از محل جراحی خواهید بود که کاملا طبیعی است، اما شدت آن پس از 24 ساعت کمتر خواهد شد. بعد از بین رفتن اثر دارو های بی حسی، احساس سفتی در فک و سخت باز شدن دهان امری عادی هستند. معمولا دندانپزشک متخصص برای کمک به تسکین درد و ناراحتی پس از جراحی دندان عقل، مسکن و برای پیشگیری از عفونت آنتی بیوتیک تجویز می کند.